Analisis Kesalahan Berbahasa Tataran Sintaksis
Menurut Oka dan Suparno (dalam Kurniati:
2008), Sintaksis merupakan salah satu cabang linguistik yang membicarakan seluk
beluk frasa, klausa, kalimat. Berikut ini adalah contoh kesalahan berbahasa
tataran sintaksis.
1.
Kalimat
Tidak Bersubjek
No.
|
Kesalahan
|
Pembenaran
|
1.
|
Sing klambine lurik kae kancaku PPL.
|
Zahrotun sing klambine lurik kae kancaku PPL.
|
2.
|
Ning Java dianakake diskonan nganti 70%.
|
Ning Java, Matahari nganakake diskonan nganti
70%.
|
3.
|
Kanggo sahur mengko wis ana lawuh.
|
Sahur mengko wis ana lawuh.
|
4.
|
Sing mulang basa Jawa ning SMP 1 Magelang apikan
banget.
|
Bu Multatuli sing mulang basa Jawa ning SMP 1 Magelang apikan
banget.
|
Kalimat tidak bersubjek merupakan salah
satu contoh dari kesalahan berbahasa tataran sintaksis. Jika suatu kalimat
tidak mempunyai subjek, maka urutan atau struktur kaliamat tersebut masih
dianggap kurang lengkap.
2.
Kalimat
Tidak Berpredikat
1.
|
Bapak Panggih sing ndagang tahu kupat ning
bunderan Solo Baru.
|
Bapak Panggih ndagang tahu kupat ning bunderan
Solo Baru.
|
2.
|
Raisa sing nyanyi ning mantenan kae.
|
Raisa nyanyi ning mantenan kae.
|
3.
|
Mas Dwi sing kerja ning Dinas.
|
Mas Dwi kerja ning Dinas.
|
4.
|
Ibuk menyang pasar esuk mau.
|
Ibuk tindak menyang pasar esuk mau.
|
Kalimat tidak berpredikat merupakan salah
satu contoh dari kesalahan berbahasa tataran sintaksis. Jika suatu kalimat
tidak mempunyai predikat, maka urutan atau struktur kalimat tersebut masih
dianggap kurang lengkap dan belum bisa terlihat mana kata kerja yang terdapat
dalam kalimat tersebut.
3.
Kalimat
Ambiguitas
No.
|
Kesalahan
|
Pembenaran
|
1.
|
Kucing mangan tikus mati.
|
-
Kucing mangan tikus sing mati.
-
Kucing mangan tikus terus mati.
|
2.
|
Kose mahasiswa anyar.
|
-
Kose sing anyar
-
Mahasiswa sing anyar
|
3.
|
Dompete Ayuk cilik ilang wingi sore.
|
-
Dompete sing cilik
-
Ayuk sing cilik
|
Kesalahan berbahasa tataran sintaksis
lainnya ialah penggunaan kalimat ambigu. Struktur atau urutan kata dalam
kalimat ambigu kurang tepat, sehingga satu kalimat dapat menimbulkan lebih dari
satu pemahaman.
4.
Kalimat
Tidak Logis
No.
|
Kesalahan
|
Pembenaran
|
1.
|
Sesuk buka bereng cah-cah PPL, tanggal 2 Juni.
|
Sesuk tanggal 2 Juni buka bareng cah-cah PPL.
|
2.
|
Sugeng ambal warsa Dhik Aji kaping 13.
|
Sugeng ambal warsa kaping 13, Dhik Aji.
|
3.
|
Sesuk wis dibuka bayar KKN, tanggal 2 Juni.
|
Sesuk wis tanggal 2 Juni dibuka bayar KKN.
|
4.
|
Sari kesed nanging kemproh.
|
Sari kesed lan kemproh.
|
Kalimat tidak logis ini timbul karena
susunan kata dalam kalimat yang tidak sesuai pada fungsinya. Maka dari itu data
diatas termasuk dalam kesalahan tataran sintaksis.
5.
Penggunaan
Kata Asing
No.
|
Kesalahan
|
Pembenaran
|
1.
|
Hap, tulung disearchingke bab budhaya Jawa.
|
Hap, tulung digoleke bab budhaya Jawa.
|
2.
|
Laptopku tulung dionke, Nik.
|
Laptopku tulung diuripke, Nik.
|
3.
|
Aku meh nglaundryke klambi ning Agen.
|
Aku meh ngumbahake klambi ning Agen.
|
4.
|
Aja lali add aku dadi kanca FBmu ya?
|
Aja lali nambahake aku dadi kanca FBmu ya?
|
5.
|
Acarane disiarke live ning tipi.
|
Acarane disiarke langsung ning tipi.
|
Penggunaan kata asing pada data diatas
dianggap kurang tepat karena kata asing yang dipakai masih bisa diganti dengan
kata dalam bahasa Jawa yang artinya sama.
Tidak ada komentar:
Posting Komentar